“Làm một đôi giày tốt cũng giống như làm pho-mát”, Giuseppe Santoni, Giám đốc điều hành của một công ty giày do chính bố mẹ anh thành lập ở vùng Le Marche của Ý, cho biết. Cách Rome 3 giờ lái xe băng qua những ngọn đồi, khu vực nông thôn này từng là thủ phủ quốc gia về nghề giày thủ công trong hơn một thế kỷ nay dù trước đó từng gắn liền với các sản phẩm nông nghiệp như rượu vang và dầu ô liu. Ít ai ngờ, chính sự kiên nhẫn và tỉ mẩn trong quá trình làm nông đã giúp người dân Le Marche dễ dàng thích ứng với ngành công nghiệp thời trang: Một đôi Goodyear Welted của Santoni phải mất 3 tuần ở trên khuôn trước khi được khâu tay phần da xung quanh cạnh dưới. Santoni giải thích: “Da ở trên khuôn càng lâu, chất lượng giày càng cao, cũng giống như pho mát ủ càng lâu càng ngon vậy”.
Tay nghề của những người thợ thủ công ở Le Marche luôn cải thiện theo thời gian. Khu vực này phân bố rải rác một số nhà máy sản xuất giày lớn và các xưởng sản xuất quy mô cỡ trung lẫn nhỏ, cùng với đó là nhiều nghệ nhân – kể cả những người đang làm việc tại nhà và kế thừa truyền thống từ cha ông của họ. “Làm giày là một quá trình khó khăn và phức tạp, đòi hỏi những đôi tay mạnh mẽ để kéo da lên khuôn và may da. Những người thợ ở đây không chỉ khỏe, khéo léo mà còn có tinh thần trách nhiệm, cống hiến cao”, Santoni tự hào chia sẻ.
Trước thế chiến thứ II, Le Marche chủ yếu sống nhờ hoạt động nông nghiệp, nhưng sau chiến tranh, nhiều người nông dân giống như ông nội của Santoni muốn con mình học một nghề nào đó khác đi. Cha của Santoni, Andrea, đi làm ở nhà máy sản xuất giày từ lúc 13 tuổi; vào năm 1975, ông và vợ thành lập nhà xưởng riêng ngay trong garage gia đình mình. Đến bây giờ, ở tuổi 79, Andrea vẫn tiếp tục công việc hàng ngày, dùng các kỹ năng đã tích luỹ hàng chục năm nay để xử lý các vấn đề phức tạp liên quan đến sản xuất. Giuseppe, con trai ông, đã bị cuốn hút vào nghề này khi còn niên thiếu. Và đến năm 20 tuổi, Giuseppe Santoni đã được bổ nhiệm vị trí CEO của thương hiệu giày này.
Santoni và Tod’s – một thương hiệu giày nổi tiếng khác có nguồn gốc từ Le Marche – đã xây dựng những xưởng giày mang đậm tính nghệ thuật trong thập niên vừa qua. Không gian tràn ngập ánh sáng tự nhiên và trưng bày rất nhiều tác phẩm nghệ thuật hoàn toàn đối lập với phong cách đơn điệu của những công xưởng mà Santoni thường thấy thời thơ ấu. Nhưng dĩ nhiên, những giá trị lịch sử vẫn được lưu giữ. Đối với Diego Della Valle, CEO của Tod’s, đó là một bàn làm việc nhỏ với hộp dụng cụ cũ kỹ từ thời ông nội để lại như một lời nhắc nhở sâu sắc về cách mọi thứ đã bắt đầu.
Della Valle, đời thứ 3 của gia đình có truyền thống đóng giày ở vùng Le Marche này đã lớn lên cùng hình ảnh cha và ông nội mình miệt mài với những công đoạn thủ công. “Chúng tôi đã làm việc tại cùng một nơi trong hơn 100 năm qua, và ước mơ của chúng tôi vẫn luôn giống nhau: làm ra các sản phẩm da tốt nhất”. Ông cũng là người tạo nên dòng giày lái xe Gommino vào cuối những năm 1970 mà cho đến nay vẫn là biểu tượng thương hiệu của Tod trên toàn cầu.
Della Valle lẫn Santoni đều duy trì truyền thống nghề thủ công Ý đồng thời với quá trình thu hút một thế hệ nghệ nhân mới để đáp ứng hoạt động thương mại. Bất cứ ai đặt chân vào bên trong nhà máy hiện đại của Santoni đều không khỏi ngạc nhiên khi chứng kiến tay nghề thủ công đỉnh cao – từ công đoạn chuẩn bị sợi bông trộn với hỗn hợp keo và sáp ong để chống thấm nước, đục đẽo các khuôn giày làm nguyên mẫu cho kiểu giày mới cho đến đính những nút sần dưới đáy giày… đều được thực hiển tỉ mỉ và chính xác đến mức tối đa.
Hiện đại nhưng không chạy theo bất cứ xu hướng thời trang nào, mỗi đôi giày của Santoni có giá trung bình từ 500 đến 800 USD, đổi lại luôn đảm bảo các tiêu chí nghiêm ngặt về thiết kế, chất lượng và độ bền bỉ. “Chúng tôi đang làm ra những đôi giày mà khách hàng sẽ muốn mang trong ít nhất 10 năm tới”, Santoni chia sẻ. Bên cạnh các dòng giày da mang tính biểu tượng, Santoni còn đem đến cho người dùng nhiều lựa chọn năng động hơn như mẫu giày thể thao hợp tác cùng Mercedes-AMG, cho đến các mặt hàng xa xỉ như giày da cá sấu hay dép làm từ vải Rubella cao cấp.
Với Santoni cũng như những người làm giày ở Le Marche khác, niềm đam mê giày được nuôi nấng từ thời thơ ấu và sẽ tiếp tục đồng hành cho đến cuối cuộc đời. “Mỗi khi đi mua sắm bất cứ thứ gì liên quan đến chất liệu, tôi luôn nghĩ liệu chúng có hợp để làm ra một đôi giày tốt hay không? Khi nhìn thấy ai đó trên đường phố, tôi thường chụp ảnh giày của họ. Tôi luôn nghĩ về những đôi giày”.